Detail

Van sommige belevenissen weet je zeker: dit zal ik nooit meer vergeten. Maar zeker weten is minder zeker dan ik denk. Zelden vinden mijn hersenen dezelfde dingen bijzonder en indrukwekkend als ik.

Zo kan het gebeuren dat ik volstrekt niet meer weet wie er op een warm en intiem verjaardagsfeestje was, terwijl ik me de kers op de taart tot in detail voor de geest kan halen. Ik had het liever andersom gehad. Van mensen die ik liefhad en die uit mijn leven verdwenen, bewaart mijn geheugen niet meer dan vage contouren in scherp tegenlicht. Wil ik meer detail, dan eist het nieuwe aanknopingspunten als wisselgeld: een foto uit een oude doos, een herkenbaar verhaal, een opmerkelijk gelijkend stemgeluid. Voor wat hoort wat, zo schijnt het te redeneren. Ik moet voortdurend onderhandelen over mijn eigen herinneringen.

Nog wonderlijker is het geheugen voor geuren. Dat trekt zich van bijzonder en indrukwekkend al helemaal niets aan. Het grossiert in herinneringen aan willekeurige momenten uit mijn leven. Zo tovert de geur van ouderwets witgelakt hout steevast de zolder van mijn grootmoeder te voorschijn. De zoete geur van rottend fruit zet me pardoes op een groezelige straathoek in Kuala Lumpur.

Op bijzondere momenten probeer ik de willekeur van mijn geheugen wel eens te forceren. Ik dring er bij mijn hersenen op aan om alles wat zichtbaar, voelbaar, hoorbaar en geurig is met volle aandacht te registreren en zorgvuldig op te slaan. Kijk goed naar wat je ziet, prent ik mezelf in. Voel hoe je je nu voelt, luister naar wat je hoort. Proef vooral ook deze geur.

Mijn geheugen laat zich beslist niet dwingen. Het gaat zijn eigen ondoorgrondelijke gang. Terugbladerend in mijn leven, lees ik vol verbazing het verhaal dat mijn geheugen ervan maakt.

 

Renske Postma, 20 februari 2011